Video#
Intro#
Xin chào các bạn. Chop trở lại với 1 video mới. Video lần này là về tôn giáo và các hệ thống tín ngưỡng.
Chắc các bạn thấy lạ là lập trình viên làm video tôn giáo làm gì.
Thì thực ra lập trình viên căn bản là nghề xây dựng, tạo nên hệ thống cho các chương trình máy tính thôi.
Việc học hỏi nhiều hệ thống khác nhau là một sở thích cá nhân của mình. Từ hệ thống vận hành công ty đến hệ thống tổ chức của một quốc gia. Tất cả đều góp phần vào sự nghiệp lập trình viên của mình.
Tôn giáo là một hệ thống khá hay và thú vị. Bên cạnh hệ thống khoa học công nghệ, chính trị. Nó là một phần không thể thiếu của sự hình thành lên cộng đồng loài người.
Video này mình tập hợp lại kiến thức về tôn giáo và các hệ thống tín ngưỡng như một tài liệu cho bản thân và qua đó chia sẻ kiến thức.
Video này lấy nguồn từ 1 video trên kênh TED-ed. Tên là The five major world religions - được thực hiện bởi bác John Bellaimey.
The five major world religions - John Bellaimey
Prelude#
Thì như đề cập Tôn giáo là những hệ thống tín ngưỡng được phát triển và tiến hóa theo thời gian nhằm để giải đáp những bí ẩn vĩnh cửu của con người, trả lời các câu hỏi bất hủ:
“Chúng ta đến từ đâu?”
“Tại sao thế giới này tồn tại?”
“Chuyện gì xảy ra khi chúng ta chết đi?”
Đây chỉ mới là một vài câu hỏi mà tôn giáo cố gắng trả lời hoặc đưa ra hướng suy nghĩ tiếp cận để trả lời.
Và thường là các lý luận đặt ra cho các tín đồ:
Rằng một số câu hỏi chỉ có thể được trả lời bằng đức tin và dựa trên cảm giác hoặc trực giác.
Rằng có luôn một đấng tối cao hơn chúng ta, một sức mạnh cao hơn chúng ta sẽ giúp chúng ta tìm ra câu trả lời.
Hindu#
Hindu là một tôn giáo xuất phát từ Ấn Độ. Hindu không chỉ 1 tôn giáo mà nó là một tập hợp nhiều các tôn giáo hay tín ngưỡng kết hợp lại thành một hệ thống liên quan nhau.
Ra đời cách đây hơn 5 ngàn năm, bắt đầu từ câu chuyện của Krishna, một người đàn ông đức hạnh đến mức a trở thành hiện thân của Vishnu.
Ông dạy rằng mọi sinh linh đều tuân theo luật Karma, hay luật nhân quả, nguyên nhân và kết quả.
Và nhiệm vụ của chúng ta là làm đúng trách nhiệm của mình.
Trong tiếng Phạn là dharma. Là khái niệm về trách nhiệm và vị trí của mỗi người trong xã hội. Ông dạy con người cần làm tốt điều họ cần làm mà không lo lắng về kết quả.
Khi chết, chúng ta được tái sinh vào một cơ thể mới. Nếu chúng ta tuân theo dharma của mình và thực hiện đúng nhiệm vụ trong kiếp trước, chúng ta sẽ nhận được nhân quả tốt, đẩy linh hồn của chúng ta lên lên bậc mới.
Sự tái sinh vào kiếp sau được xác định bởi những gì chúng ta làm trong kiếp này. Vòng luân hồi được gọi là samsara.
Một người thánh thiện có thể sống một cuộc sống với đủ nhân quả tốt để thoát khỏi vòng luân hồi. Sự thoát khỏi này được gọi là moksha.
Tôn giáo Hindu giảng dạy rằng mọi thứ là một. Toàn bộ vũ trụ là một thực tại. Được gọi là Brahman, và chỉ có một Brahman, nhưng có nhiều vị thần trong đó, và vai trò, khía cạnh và hình hài của họ khác nhau tùy theo các tín ngưỡng khác nhau.
Brahma là đấng khởi tạo ra vũ trụ,
Vishnu là đấng duy trì đôi khi hiện thân thành người,
Shiva là có nhiệm vụ chuyển đổi là thần của các điệu múa.
Ngoài ra còn có Durga là mẹ thần luôn bảo vệ các đứa con của bà,
Ganesha thì có đầu voi và là thần bảo trợ cho sự thông minh và thành công.
Hindu là tôn giáo lớn thứ 3 trên thế giới và hầu hết người theo đạo Hindu sống ở Ấn Độ. Số lượng hiện tại lên đến 1.3 tỷ người trên mọi lục địa.
Judaism#
Một tôn giáo khác ở phía tây, cách vùng đất Ấn độ không xa là cái nôi của đạo Do Thái, Judaism.
Xuất phát cách đây hơn 4,000 năm trước. Câu chuyện của Đạo Do Thái bắt đầu khi Thiên Chúa kêu gọi Abraham và Sarah rời khỏi Mesopotamia và di cư đến vùng đất Canaan.
Đổi lại là niềm tin của họ vào một Thiên Chúa duy nhất, thay cho khái niệm một thế giới đa thần trong thời đại đó.
Ngài hứa sẽ cho họ đất đai và rất nhiều con cháu. Từ lời hứa này sinh ra đất nước Israel và dân tộc Israel.
Người Israel bị người Ai Cập thống trị và bắt làm nô lệ một thời gian dài. Và Thiên Chúa đã giải thoát họ qua nhà tiên tri là Moses.
Mose nhận được 10 điều răn của Chúa và đưa người Do Thái vượt biển đỏ. Chinh phục miền Đất Hứa.
Thực ra người Do Thái chỉ giữ được vùng đất này trong thời gian vài trăm năm. Vì vùng đất này là một ngã tư đường mà nhiều quân đội khác nhau qua các thể kỷ thay phiên nhau xâm lược.
Năm 70 AD, người La Mã phá huỷ đền thờ của họ ở thủ đô Jerusalem. Tôn giáo Do Thái biến đổi từ một tôn giáo đền thờ thành một tôn giáo qua sách.
Nhiều các quyển sách, các đoạn văn scripts mang ý nghĩa biểu tượng và gắn liền với lịch sử văn học. Tạo nên Kinh Thánh Hebrew hay còn biết đến với tên Tanakh.
Xung quanh còn có hằn trăm văn bản và giải thích chứa trong các tài liệu mở rộng gọi là Talmud.
Người Do Thái tìm kiếm ý nghĩa của các mẫu chuyện này trong cuộc sống hằng ngày của họ.
Họ có các tục lệ như bữa ăn Lễ Phục Sinh, mà mỗi món trong thực đơn tượng trưng cho một khía cạnh của việc thoát sự thoát khỏi đàn áp nô lệ.
Hay các lễ tượng trưng cho sự trưởng thành. Là lễ cho các thiếu niên đủ tuổi trưởng thành hay còn gọi là lễ bat mitzvah.
Tượng trưng cho việc họ bắt đầu chịu trách nhiệm cho các hành động của mình. Là lúc họ được phép xác nhận việc kết hợp cuộc sống riêng của họ với niềm tin, lịch sử và văn bản của dân tộc Do Thái.
Hiện có 14 triệu người Do Thái trên thế giới, trong đó 6 triệu ở Israel. Phần lớn trong Thế chiến thứ 2 đã di cư qua Mỹ để chạy trốn khỏi nạn diệt chủng Phát Xít.
Buddhism#
Đạo Phật ra đời trong khoản 2,500 năm trước, bắt đầu từ Ấn Độ. Cũng như đạo Hindu.
Câu chuyện của đạo Phật bắt đầu với một hoàng tử trẻ tên Siddhartha.
Vào đêm mà nữ hoàng Maya thụ thai ông, bà mơ thấy một con voi trắng đi vào bên cạnh bà.
Mười tháng sau đó, thì hoàng tử Siddhartha ra đời. Có cuộc sống hoàng cung hoa giàu có.
Khi trưởng thành, trong một lần rời khỏi cung đình ông ngạc nhiên chứng kiến cuộc sống đau khổ. Cuộc sống mà những năm sống trong cung đình được giấu kính khỏi ông.
Và ngay lập tức ông bắt đầu tìm hiểu về nguồn gốc của những sự đau khổ này. Tại sao con người phải chịu đựng đau khổ? Liệu con người có phải tái sinh qua hàng trăm kiếp sống?
Ban đầu ông nghĩ nó là sự lệ thuộc vào xa hoa vật chất, và ông từ bỏ tất cả tài sản của mình. Trở thành người ăn xin lang thang.
Nhưng ông nhận ra ruồng bỏ tất cả cũng không làm con người hạnh phúc hơn.
Trong lúc ngồi thiền dưới cây bồ đề. Ông nghe được một cuộc nói chuyện giữ một thầy dạy nhạc dạy một học sinh của mình: “Đừng căng dây quá nó sẽ đứt, cũng đừng để nó quá lỏng nó sẽ không rung.”.
Nghe xong ông nhận ra rằng câu trả lời không nằm ở 2 thái cực. Con đường không nghiêng về bên nào là con đường cân bằng và khôn ngoan nhất.
Cuộc sống đầy đau khổ gây ra bởi thèm khát và ích kỷ của bản thân. Sung sướng trên nỗi khổ của những người khác.
Sau khi nghiệm ra những điều này và lập ra Bát chính đạo, 8 bước để giác ngộ, ông trở thành Đức Phật, hay Buddha, chữ buddha có nghĩa là người được giác ngộ.
Ông không phải là Phật duy nhất nhưng là người đầu tiên giác ngộ.
Bát chính đạo mặc dù rất khó tuân thủ, nhưng nó đã giúp cho hàng triệu Phật tử giác ngộ. Mở ra lòng trắc ẩn, hiểu biết sâu sắc và bình yên, kiên định trong suy tâm.
Từ lúc ông đứng dậy từ dưới cây bồ đề đó đến lúc ông già yếu qua đời, ông đã dạy con người trở nên giác ngộ, đặt tâm trí và mục tiêu tập trung vào thực tại. Có trái tim luôn yêu thương mọi người xung quanh.
Nhiều Phật tử tin vào Thượng Đế hoặc các vị thần tiên, nhưng đối với Phật hành động vẫn là thứ quan trọng hơn niềm tin.
Hiện nay có gần một tỷ Phật tử trên thế giới. Chủ yếu ở Đông, và Đông Nam Á.
Christianity#
Quay lại miền đất hứa của người Do Thái, 2000 năm trước, Cơ đốc giáo cũng được hình thành tại đây.
Giống như Đạo Hindu gọi Krishna là “Thiên chúa trong hình người”. Người Cơ đốc cũng nói về Jesus như vậy.
Cơ Đốc giáo phát triển từ Đạo Do Thái. Cũng như Đạo Phật phát triển từ Đạo Hindu.
Câu chuyện của đạo Cơ Đốc bắt đầu khi thiên thần Gabriel được Đức Chúa Trời Abraham sai đi để báo cho một người phụ nữ trẻ tên Mary trở thành mẹ của con trai Ngài.
Người con đó là Jesus, được nuôi dưỡng bởi Mary và chồng cô Joseph. Joseph là một người thợ mộc.
Khi Jesus 30 tuổi, Ngài bắt đầu đi truyền đạo, truyền lại các lời dạy của Thiên chúa.
Ngài thu hút các đám đông sùng đạo bằng việc chữa trị bệnh và cứu thương người bệnh. Ngài dạy họ về Cha trên thiên đường, dạy về sự yêu thương, tha thứ và sự chu đáo.
Ngài thường mời mọi người dùng đến chung bàn với mình và minh hoạ về Vương quốc Thiên chúa. Nơi mà tất cả mọi người, dù là thánh nhân hay người bị đày, người tù tội đều cùng nhau ăn uống.
Ngài truyền đạt lời dạy của Chúa được 3 năm thì bị kẻ thù bắt giữ. Và bị chính quyền La Mã kết tội gây rối và bị hành quyết bằng cách đóng đinh.
Nhưng ngay sau khi Ngài được chôn cất, mọi người phát hiện ra hầm mộ của Ngài trống rỗng và bắt đầu lan truyền rằng Ngài đã sống lại từ cõi chết.
Những người Đạo Cơ Đốc đầu tiên mô tả những lần xuất hiện của Ngài sau đó, truyền cảm hứng cho niềm tin rằng thông điệp của Ngài là đúng.
Thông điệp: Yêu thương lẫn nhau như Ngài đã yêu thương chúng ta.
Người Đạo Cơ Đốc kỷ niệm ngày sinh của Jesus vào tháng 12 trong lễ Giáng Sinh.
Ngoài ra còn có lễ rửa tội, baptism, thể hiện sự rửa sạch tội lỗi và chào đón người mới vào cộng đồng Cơ Đốc giáo. Nhắc nhở về việc rửa tội của Jesus khi Ngài rời bỏ cuộc sống trước của mình.
Trong nghi thức Thánh Thể, người đạo Cơ Đốc ăn bánh mì và uống rượu, để nhớ về bữa tối cuối cùng của Jesus.
Có tổng cộng hơn 2 tỷ người theo đạo Cơ Đốc, gần ⅓ dân số thế giới.
Islam#
Đạo Hồi, Islam, bắt đầu cách đây 1400 năm. Với một người đàn ông có đức hạnh vĩ đại, thiền tịnh trong một hang động trên núi ở sa mạc Ả Rập.
Người đàn ông đó tên là Muhammad.
Ông được một thiên sứ thăm viếng, vẫn là thiên sứ Gabriel như trong Đạo Cơ Đốc. Trong tiếng Ả Rập gọi thiên sứ này là Jibril.
Thiên sứ truyền cho ông những lời của thánh Allah, Thượng đế duy nhất Abraham.
Trong những năm tiếp theo, Muhammad nhận thêm nhiều thông điệp hơn, ông học thuộc lòng các thông điệp và dạy lại chúng.
Những thông điệp thường là những câu thơ hay những câu văn vần hay những câu chuyện ẩn dụ bí ẩn.
Muhammad là một nhà buôn, không phải là một nhà thơ. Nên nhiều người đồng ý rằng những câu thơ thực sự là lời của Chúa trời.
Và những người đầu tiên theo ông để nghe và học lại những thông điệp này trở thành những người Hồi Giáo đầu tiên.
Từ “Muslim” để chỉ Người theo Đạo hồi, còn có ý nghĩa là người từ bỏ. Từ bỏ để đi theo lời dạy của Chúa.
Có 5 nhiệm vụ quan trọng nhất của một người Hồi Giáo, còn được gọi là 5 trụ cột:
- Nhiệm vụ Shahada, Người Hồi Giáo phải công khai thừa nhận chỉ có duy nhất 1 vị Chúa Allah, và Muhammad là vị truyền tin cuối cùng của Ngài.
- Nhiệm vụ Salat, yêu cầu Người Hồi giáo phải cầu nguyện 5 lần mỗi ngày, hướng về Mecca
- Nhiệm vụ Zakat, mỗi người Hồi Giáo phải đóng góp 2 đến 3% giá trị tài sản của họ cho người nghèo.
- Nhiệm vụ Sawm, Họ nhịn ăn nguyên ngày cho đến khi trời tối trong tháng Ramadan theo lịch của họ để tăng cường ý chí và niềm tin vào Chúa Trời.
- Và nhiệm cuối cùng là Haji, một lần trong đời, mỗi Người Hồi Giáo phải thực hiện việc hành hương đến thành phố Mecca, đứng trước Chúa để được Ngài phán xét.
Những lời dạy của Chúa được Muhammad thu thập lại trong 23 năm và được ghi chép vào kinh Quran.
Người Muslim tin rằng đây là quyển sách thánh có khả năng giúp con người từ bỏ những tội lỗi đồi bại của mình.
Nó cũng được coi là một tác phẩm văn học lớn nhất được viết bằng tiếng Ả Rập.
Hồi giáo là tôn giáo lớn thứ 2 thế giới, có hơn 1.5 tỷ người Hồi Giáo trên toàn cầu.
Conclusion#
Thì vừa rồi là 5 tôn giáo lớn nhất thế giới hiện tại. Nhìn chung thì tôn giáo là một khía cạnh văn hoá.
Nó là một hệ thống xây dựng dựa trên niềm tin của con người. Trên sự hấp dẫn của việc tìm kiếm ý nghĩa của sự tồn tại của mỗi cá nhân. Hay đi vào khai thác giải thích cho cái chết, đau khổ hay những sợ hãi trong cuộc sống.
Cá nhân mình thì có một vài thói quen được đút kết dựa trên các tìm hiểu trên:
- Luôn hiểu luật nhân quả tất cả mọi hành động đang làm là kết quả của quá khứ và là tiền đề cho tương lai.
- Câu trả lời không nằm trong 2 thái cực của vấn đề. Hiểu rõ để lựa chọn, cân bằng mọi thứ mới là khôn ngoan. Làm việc nhiều trong thế giới công nghệ các bạn sẽ nghe qua câu nói: There are no solution, only trade offs.
- Đóng góp cho các quỹ từ thiện hàng tháng.
- Mỗi tháng dành ra một ngày fasting, nhịn đói, để rèn luyện ý chí.
Nhìn chung hệ thống tôn giáo khá hay và thú vị. Nếu tìm hiểu thêm các bạn sẽ thấy sự đan xen nhau trong những câu chuyện.
Với mình liên tưởng thì nó như những dòng code trong chương trình vận hành xã hội vậy.
Hiểu thêm được về các tôn giáo này giúp mình có một góc nhìn khá thú vị về thế giới. Về các triết lý cho cuộc sống bản thân cũng như cho công việc.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi tới đây. Xin chào và hẹn gặp lại. Chop out.